maandag 4 mei 2015

Acht dagen Expeditie Commewijne- en Cotticarivier (met filmpje voor de grootouders)

ACHT DAGEN EXPEDITIE COMMEWIJNE- EN COTTICARIVIER

Antares voor Paramaribo, op weg naar de Commewijnerivier

Gggggg mijn bijboot loopt aan de grond. Ik stap uit in enkelhoog water. Tussen mijn tenen voel ik rijstkorrels. De bijboot drijft in overblijfselen van wat ooit een kip was. Naast mij staat een man in het water. Hij knikt vriendelijk terwijl hij tandpasta in de rivier spuugt. Vervolgens spoelt hij zijn tandenborstel in de rivier, tussen de kipresten.




WANHATTI
We zijn in Wanhatti, een traditioneel dorp aan de Cotticarivier, ruim zestig mijl landinwaarts varen vanaf Paramaribo. Hier voltrekt het leven zich zoals het dat al eeuwen doet. De mensen leven van wat de natuur hen biedt. Jagen op alles wat er in het bos leeft, van zwijnen tot apen, verbouwen groente en fruit op zogenaamde kostgrondjes en leven in houten hutten. In korjalen (uitgeholde boomstammen) peddelen ze over de rivier om visnetten uit te zetten. De rivieroever is de centrale plek in het dorp waar men de was doet, eten bereidt, afwast en een bad neemt. Verder bespreekt men er de laatste roddels en nieuwtjes. Vandaag zijn wij het nieuwtje. Drie Nederlandse zeilboten die zojuist voor het dorp ankerden. Het halve dorp staat aan het strandje om de vreemdelingen te bekijken.


COMMEWIJNE- EN COTTICARIVIER
Drie dagen geleden verlieten we onze thuisbasis in Domburg om met twee andere zeilboten, de Madeleine en De Verleiding de Commewijnerivier en Cotticarivier te verkennen. Deze rivieren zijn te bevaren door zeilboten tot aan Moengo (een voormalig bauxietdorp en de thuisbasis van Ronny Brunswijk, die met zijn partij ABOP momenteel samen met de NDP van Desi Bouterse de regering van Suriname vormt). Moengo ligt ongeveer 85 mijl varen vanaf de monding van de rivier, bij Paramaribo.

Alliance
Op dag 1 voeren we naar de citrusplantage Alliance, waar we een maand eerder ook al met oma, Marije , Tijn en Fien kwamen met de Postboot. Daar ankerden we een nacht waarna we een dag de Cotticarivier opvoeren en ankerden in de Koopmankreek.


Koopmankreek
Wat een bijzondere ervaring!  Deze kreek midden, echt midden in het oerwoud is alsof we in een sprookje liggen. 


Eddy (en Hedda) de avond voor het voorval. Eddy is hier
duidelijk nog alert, maar zou even later indutten...

Gedurende de avond blijkt het een boos sprookje overigens, toen wij met de achterkant van onze boot het oerwoud in doken. We lagen aan een anker plus een achterlijn om een boom. Door de sterke stroming draaide de spiegel echter de bomen in met veel gekraak van (gelukkig voornamelijk) boshout. Alleen onze vlaggenstok begaf het, tot grote schrik van onze bootvogel Eddy die op die stok uitkijk hield. Maar ja, het was ook wel een beetje zijn eigen schuld, want hij verzuimde ons te waarschuwen.

In het aardedonker en met flinke stroming moesten we ankerop en onderwijl voorkomen dat de lijn naar de wal in de knoop kwam te zitten. We zagen niets en de kreek is smal. Dus al snel dreigden we aan de andere kant in het bos te belanden. De ankerlichten van  Verleiding en Madeleine was het enige dat we in het donker konden zien, waardoor we enige oriëntatie hadden.  We gooiden ons anker opnieuw uit en dat hield. Maar zou het ook goed gaan tijdens de kentering, rond vier uur in de ochtend? 

Ik heb de hele nacht ankerwacht gehouden in de kuip en met ankeralarm aan geprobeerd wat te slapen, wat natuurlijk niet lukte… net als ik wat indut gaat het ankeralarm af. Of er zoemt een mug rond mijn hoofd. Of het begint te regenen. Het protocol vereist dan dat ik respectievelijk het ankeralarm uitzet en opnieuw instel, de mug dood en klamboe die ik in de kuip ophing naloop op openingen, de paraplu open en terwijl ik probeer te slapen in mijn hand overeind houd… als ik mijn hand een beetje zo houd en de paraplu laat rusten op het stuurwiel… dan blijft ie net staan… totdat een klein zuchtje wind… en ja hoor, net als ankeralarm, muggen en regen mij niet storen en ik een beetje inslaap … gaat de wekker. Kwart voor vier, tijd om het moment in de gaten te houden dat de boot gaat draaien. We willen er namelijk voor zorgen dat hij over stuurboord draait. Draait hij de andere kant op, dan eindigen we weer in de bush. Om kwart voor vier loopt het tij nog naar binnen, dus zet ik de wekker twintig minuten later. Nog steeds stroom inwaarts, dus weer twintig minuten… zo gaat het een uur door en dan zie ik Antares voorzichtig draaien. Ik roep Hedda erbij en we zien dat Antares keurig de juiste kant opdraait. Daarna toch nog drie uurtjes geslapen op de kajuitbank.

Aaaaaaaaaaaapen!
Ik lig nog te slapen (wat wil je na zo’n nacht?) als ik uit de kuip hoor brullen ‘Aaaaaaaapen!!  Daaaar!!’. En ja hoor, wat supercool! In de bomen rond ons horen en zien we kleine aapjes. Ze zijn net zo benieuwd naar ons als wij naar hen, ze komen echt onze kant op om te bekijken welke vreemde vogels zich in hun gebied hebben genesteld. Klauterend over de takken en springend van boom naar boom komen ze steeds dichterbij en kijken nieuwsgierig onze kant op. We vinden het een superrrrr geweldige ervaring om gewoon vanaf onze eigen boot oog in oog te staan met aapies.




















klein aapje bij moederaap op de rug
Klein aapje bij moederaap op schoot :-)        NB. Eddy ligt uitgeteld in de kuip

Quirijn vaart Antares
De Koopmankreek is smal. Lastig wegvaren dus. Quirijn vaart altijd onze bijboot, maar zou hij ook al Antares kunnen varen? Dat wilden we wel eens proberen. Speciaal voor de grootouders, hier het filmpje van Quirijn's eerste stuurman ervaring.



KAPITEIN
Terug naar de rijstkorrels in Wanhatti. Vanaf de Koopmankreek varen we daar in een uurtje naartoe.

Roemmmm… daar schuift ook Ron van De Verleiding het strand op. In zijn rugtas een fles Surinaamse rum. Ik heb twee Djogos (grote fles Parbo bier) mee. Samen gaan we op zoek naar de kapitein, het dorpshoofd. Die noemt men hier kapitein. Want het is weliswaar een leuke attractie, drie ruimteschepen van een andere planeet, maar het zou wel erg onfatsoenlijk zijn als die zomaar plompverloren het anker droppen en een biertje opentrekken… Nee, eerst moet er toestemming komen. De traditie en het theater in een Marrondorp vereist nou eenmaal,  dat je als vreemdeling aan de kapitein toestemming vraagt om bij het dorp te ankeren en om het dorp te bezoeken.

En dus melden wij ons even later bij de beste man. Die ons prompt vertelt dat ze hier vijf
kapiteins hebben. Ingewikkeld, ingewikkeld. Na ernstige blikken, uitgebreide discussie in lokaal dialect met veel handgebaren, went een van de kapiteins zich tot ons. Natuuuurlijk zijn we welkom! Het is een eer dat wij hun Wanhatti bezoeken. Wanhatti betekent één hart. Ben je geboren in dit dorp, dan blijft het altijd in je hart zitten en kom je er altijd weer terug. Dat geldt vast ook voor zeilers die een keer dit dorp bezoeken, zegt de beste man. Wij zullen hier vast ook terugkomen.


FEESTJE
de feesttent
Mooi. Ron vraagt, knikkend naar hele, hele grote boxen onder een afdak, of er een feestje in het dorp was. Klopt. Het hele weekend is het feest. Ter ere van de nieuw gekozen Granman (opperhoofd van vele stammen) en ter nagedachtenis aan alle dorpelingen die het afgelopen jaar overleden. Wij zijn van harte welkom op het feest.


RONDLEIDING
Dat verklaart waarom het zo ontzettend druk is in dit dorp. Van heinde en verre zijn mensen naar Wanhatti gekomen die ergens in de familie banden hebben met dit dorp. Het hele weekend is er feest. 

Wij, de bemanning van de Madeleine, Verleiding en Antares, worden rondgeleid door een van de Kapiteins. De dames maken eten klaar en zingen oude liederen. De jongeren hangen rond aan het water of kaarten wat in afwachting van het feest dat vanavond weer start. We spreken met de dominee die ons uitnodigt voor de kerkdienst morgenochtend.

bij een feest hoort Parbobier en dat vervoer je zo



de Kapitein in zijn kapiteinskleding

we bezoeken ook nog de oude kapitein in zijn huis


de dames verzorgen het eten. Op verschillende plekken in het dorp wordt het door groepjes bereid.




Om 22 uur start de traditionele muziek met traditionele dans. Het gaat de hele nacht door, tot 10 uur in de ochtend. Het is prachtig, alhoewel ik (Walewijn) het vooral van een afstand zie. Quirijn en ik gaan vroeg slapen dus slaan het feestje even over. Vanaf de boot kunnen we het echter ook goed zien en horen... hier hebben we ook nog filmpjes van, maar ik ben al weer uren bezig met dit bericht, dus dat filmpje komt later wel een keer...


DE HEER IS MIJN HERDER
De volgende ochtend bezoeken we de kerkdienst. Uhm…? We zijn de enige bezoekers… de dorpelingen slapen uit na een nachtje feest. We zingen uit een liedboek van de Evangelische Broedergemeenschap in Sranantongo. Dat valt niet mee. De dienst gaat vandaag over ‘de heer als herder van zijn schapen’. De dominee is haar stem vrijwel kwijt en wij kennen de liedjes niet, dus het is een moeizaam proces. Dan maar in het Nederlands, moet de dominee gedacht hebben en met een ‘dit liedje kennen jullie wel’ zet ze in. En ja, de melodieën komen bekend voor,  maar hoe was de tekst ook alweer? Sinds mijn jeugd ver weggezakt. Zo ook bij de anderen. Steeds eenvoudigere liedjes bedenkt de dominee, en zet steevast in met ‘deze kennen jullie zeker’,  waarna wij neuriënd aan haar lippen proberen de tekst te ontfutselen en mee te brabbelen.

‘Weten jullie nog een liedje’, vraagt de sympathieke domineevrouw ten slotte met een zucht waarna het angstvallig stil blijft. Hoe ik ook probeer, de liederen van weleer krijg ik niet voor mijn geest. Bizar hoe alles wegzakt (sorry mama, maar let op, zo meteen wordt het anders…). We redden de situatie ter nauwer nood met een liedje dat wij altijd zongen toen Quirijn nog een babytje was en we in slapeloze nachten met hem door de huiskamer schuifelden… ‘Jezus zegt dat hij hier van ons verwacht… dat wij zijn als lichtjes branden in de nacht…’ Opgelucht zingen we allemaal uit volle borst.

Als we een uurtje later weer door het dorp wandelen, komen de liederen uit het Psalmen en gezangenboek spontaan terug (zie je wel, mam)… Nadat ik het ene na het andere lied de revue laat passeren bedenk ik dat ik zelfs helemaal de blits had kunnen maken bij  dominee, als ik, volledig in lijn met het onderwerp van de dienst, had ingezet met ‘de heer is mijn herder, hij … <uhm… ff neurien en dan>, hij zal mij geleiden langs grazige weiden…’.

PIKIN SANTI
Na de dienst varen we, uitgezwaaid door de dorpelingen, een uurtje door naar Pikin Santi. Ook een traditioneel dorp, met een kleine honderd inwoners. Er komt direct een korjaal naar De Verleiding toe gepeddeld en na overleg zijn we welkom in het dorp. De kapitein is in Paramaribo, maar Jurgen wil ons wel rondleiden en zal ’s avonds een kampvuur voor ons maken aan de waterkant.
We nemen cadeautjes mee voor de kinderen in het dorp, die allemaal worden opgetrommeld en naar de waterkant komen. Daar verdeelt Jurgen de potloden, pennen, stickerboekjes en bellenblaas.

’s Avonds bij het kampvuur vraagt onze tijdelijke gids of hij niet met ons mee mag varen naar Nederland en hij vraagt of Hedda niet een zus of nicht heeft waarmee hij zou kunnen trouwen. Het verlangen om weg te komen uit het dorp is kennelijk vrij groot.
De volgende ochtend komt Jurgen nog even bij ons aan boord kijken. Hij kijkt zijn ogen uit en vraagt of wij een foto van hem willen maken aan boord en achter het roer. Die moeten we dan met hem delen via facebook zodat hij de blits kan maken bij zijn vrienden. Vrijwel iedereen in deze gebieden heeft een smartphone.









MOENGO
De volgende dag varen we door naar Moengo, Het is een dorp dat groot werd door de bauxietwinning. De bauxuet werd gewonnen door een Amerikaans bedrijf en er is daarom een compound in typisch Amerikaanse stijl, met woningen in een gazonlandschap en een zwembad, tennisbanen, scholen en andere voorzieningen. Dat zou ik graag zien, maar we vinden geen goede ankerplek waar we de boten durven achterlaten. Bij Moengo is een brug waardoor we niet verder kunnen varen. We varen terug en ankeren eind van de dag weer in de Koopmankreek, waar we borrelen aan boord van de Madeleine.

BAKKI
De volgende dag varen we terug naar Alliance waar we voor anker gaan. De Madeleine vaart vanwege verplichtingen de volgende dag door naar Domburg, maar wij blijven samen met de Verleiding drie nachten ankeren. Bij Alliance steken elektriciteitskabels over de kreek, waardoor we niet met onze zeilboot door kunnen varen naar Bakki. Per dinghy varen we naar Bakki, ongeveer een kwartier de kreek in. Daar bezoeken we het dorp en plantage Bakki, waar een klein museum is over de plantages en slavernij. Er is echter niemand op de plantage aanwezig omdat er vandaag geen toeristen komen.

Als we navraag doen in het enige winkeltje in Bakki, telefoneert de winkelmevrouw en even later verschijnt een mevrouw die ons toegang verschaft tot de plantage. De volgende dag komt er een groep toeristen die met een korjaal de Warappakreek ingaan en daar sluiten wij bij aan.
Quirin bij Ron en Joce in de dinghy




Het regent... het regent twee dagen lang. Hard. Daarom dragen wij ons tropenregenpak....
ik zou het goed doen bij de Obelix Look-a-like verkiezing.

De korjaal is lekgeslagen door een botsing met een boomstam. De overige toeristen kijken verschrikt naar de zeilers aan boord (wij dus)... hoe reageren die? Als wij niet in paniek raken, zal het dus wel goed komen... zie je ze denken.
Dan hoeven wij ons dus ook niet druk te maken.



Langs en in de Warappakreek zijn de laatste jaren veel oude Plantagematerialen gevonden. Hier een suikerrietpers.


eerste druk van het boek van John Gabriel Stedman!

Antares en De Verleiding samen voor anker. Ivm de harde stroom, allebei op vooranker en twee lijnen tussen de spiegels.

De tocht met de korjaal is interessant. Door een smalle kreek varen we door een tunnel van groen. De korjaal stopt en we maken een korte wandeling naar overblijfselen van een suikerrietpers. Na een lunch op Bakki varen we terug naar Alliance waar we door het dorp wandelen. De volgende dag varen we terug naar Domburg.

AFRONDEND
Deze acht dagen Commewijne/Cotticarivier waren erg indrukwekkend. Een geweldige belevenis. Een tocht die niet veel zeilers maken, gegeven ook het enthousiasme waarmee we vanuit de dorpen langs de rivier werden benaderd. Ieder dorp waar we langs voeren, liep uit om ons te zien passeren en om te zwaaien.
We raden zeilers die Suriname bezoeken zeker aan om deze rivier te bevaren. In het tabbad ‘info voor vertrekkers’ plaats ik daarom een document met informatie over de Commewijne- en Cotticarivier. 

4 opmerkingen:

  1. Regenpak voor de tropen? Maar net als met de Schotse kilt...........(??????)

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Hey jongelui. Na lange tijd weer even gelezen. Ziet er knap uit. Hoelang MOETEN jullie nog ??? :)

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Weer onderweg! Goede vaart.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Wedermaal vertrokken? Naar . . . ? Hand in hand met de Verleiding?
    Wat zijn jullie plannen? Wij zijn razend benieuwd, jullie lijken zo geheimzinnig te doen over verder gedacht reisverloop ;-) ? (om piraten af te schudden?)
    Groet uit, voor ons te winderig, Hundested, Denemarken
    SY Halcyon
    T og G

    BeantwoordenVerwijderen

Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.