ACHT DAGEN EXPEDITIE COMMEWIJNE- EN COTTICARIVIER
Antares voor Paramaribo, op weg naar de Commewijnerivier |
Gggggg… mijn bijboot loopt aan de grond. Ik stap uit in
enkelhoog water. Tussen mijn tenen voel ik rijstkorrels. De bijboot drijft in
overblijfselen van wat ooit een kip was. Naast mij staat een man in het water.
Hij knikt vriendelijk terwijl hij tandpasta in de rivier spuugt. Vervolgens
spoelt hij zijn tandenborstel in de rivier, tussen de kipresten.
WANHATTI
We zijn in Wanhatti, een
traditioneel dorp aan de Cotticarivier, ruim zestig mijl landinwaarts varen
vanaf Paramaribo. Hier voltrekt het leven zich zoals het dat al eeuwen doet. De
mensen leven van wat de natuur hen biedt. Jagen op alles wat er in het bos
leeft, van zwijnen tot apen, verbouwen groente en fruit op zogenaamde
kostgrondjes en leven in houten hutten. In korjalen (uitgeholde boomstammen)
peddelen ze over de rivier om visnetten uit te zetten. De rivieroever is de
centrale plek in het dorp waar men de was doet, eten bereidt, afwast en een bad
neemt. Verder bespreekt men er de laatste roddels en nieuwtjes. Vandaag zijn
wij het nieuwtje. Drie Nederlandse zeilboten die zojuist voor het dorp ankerden.
Het halve dorp staat aan het strandje om de vreemdelingen te bekijken.
COMMEWIJNE- EN COTTICARIVIER
Drie dagen geleden verlieten we onze thuisbasis in Domburg om met twee
andere zeilboten, de Madeleine en De Verleiding de Commewijnerivier en
Cotticarivier te verkennen. Deze rivieren zijn te bevaren door zeilboten tot
aan Moengo (een voormalig bauxietdorp en de thuisbasis van Ronny Brunswijk, die
met zijn partij ABOP momenteel samen met de NDP van Desi Bouterse de regering
van Suriname vormt). Moengo ligt ongeveer 85 mijl varen vanaf de monding van de
rivier, bij Paramaribo.
Alliance
Op dag 1 voeren we naar de citrusplantage Alliance, waar we een maand
eerder ook al met oma, Marije , Tijn en Fien kwamen met de Postboot. Daar
ankerden we een nacht waarna we een dag de Cotticarivier opvoeren en ankerden
in de Koopmankreek.
Koopmankreek
Wat een bijzondere ervaring! Deze
kreek midden, echt midden in het oerwoud is alsof we in een sprookje liggen.
Eddy (en Hedda) de avond voor het voorval. Eddy is hier duidelijk nog alert, maar zou even later indutten... |
Gedurende
de avond blijkt het een boos sprookje overigens, toen wij met de achterkant van
onze boot het oerwoud in doken. We lagen aan een anker plus een achterlijn om
een boom. Door de sterke stroming draaide de spiegel echter de bomen in
met veel gekraak van (gelukkig voornamelijk) boshout. Alleen onze vlaggenstok
begaf het, tot grote schrik van onze bootvogel Eddy die op die stok uitkijk
hield. Maar ja, het was ook wel een beetje zijn eigen schuld, want hij verzuimde ons
te waarschuwen.
In het aardedonker en met flinke stroming moesten we ankerop en
onderwijl voorkomen dat de lijn naar
de wal in de knoop kwam te zitten. We zagen niets en de kreek is smal. Dus al
snel dreigden we aan de andere kant in het bos te belanden. De ankerlichten
van Verleiding en Madeleine was het
enige dat we in het donker konden zien, waardoor we enige oriëntatie
hadden. We gooiden ons anker opnieuw uit
en dat hield. Maar zou het ook goed gaan tijdens de kentering, rond vier uur in
de ochtend?
Ik heb de hele nacht ankerwacht gehouden in de kuip en met
ankeralarm aan geprobeerd wat te slapen, wat natuurlijk niet lukte… net als ik
wat indut gaat het ankeralarm af. Of er zoemt een mug rond mijn hoofd. Of het
begint te regenen. Het protocol vereist dan dat ik respectievelijk het
ankeralarm uitzet en opnieuw instel, de mug dood en klamboe die ik in de kuip
ophing naloop op openingen, de paraplu open en terwijl ik probeer te slapen in
mijn hand overeind houd… als ik mijn hand een beetje zo houd en de paraplu laat
rusten op het stuurwiel… dan blijft ie net staan… totdat een klein zuchtje wind…
en ja hoor, net als ankeralarm, muggen en regen mij niet storen en ik een
beetje inslaap … gaat de wekker. Kwart voor vier, tijd om het moment in de
gaten te houden dat de boot gaat draaien. We willen er namelijk voor zorgen dat
hij over stuurboord draait. Draait hij de andere kant op, dan eindigen we weer
in de bush. Om kwart voor vier loopt het tij nog naar binnen, dus zet ik de wekker
twintig minuten later. Nog steeds stroom inwaarts, dus weer twintig minuten… zo
gaat het een uur door en dan zie ik Antares voorzichtig draaien. Ik roep Hedda
erbij en we zien dat Antares keurig de juiste kant opdraait. Daarna toch nog
drie uurtjes geslapen op de kajuitbank.
Aaaaaaaaaaaapen!
Ik lig nog te slapen (wat wil je na
zo’n nacht?) als ik uit de kuip hoor brullen ‘Aaaaaaaapen!! Daaaar!!’. En ja hoor, wat supercool! In de
bomen rond ons horen en zien we kleine aapjes. Ze zijn net zo benieuwd naar ons
als wij naar hen, ze komen echt onze kant op om te bekijken welke vreemde
vogels zich in hun gebied hebben genesteld. Klauterend over de takken en
springend van boom naar boom komen ze steeds dichterbij en kijken nieuwsgierig
onze kant op. We vinden het een superrrrr geweldige ervaring om gewoon vanaf onze eigen
boot oog in oog te staan met aapies.
klein aapje bij moederaap op de rug |
Klein aapje bij moederaap op schoot :-) NB. Eddy ligt uitgeteld in de kuip |
Quirijn vaart Antares
De Koopmankreek is smal. Lastig wegvaren dus. Quirijn vaart altijd onze bijboot, maar zou hij ook al Antares kunnen varen? Dat wilden we wel eens proberen. Speciaal voor de grootouders, hier het filmpje van Quirijn's eerste stuurman ervaring.
KAPITEIN
Terug
naar de rijstkorrels in Wanhatti. Vanaf de Koopmankreek varen we daar in een
uurtje naartoe.
Roemmmm…
daar schuift ook Ron van De Verleiding het strand op. In zijn rugtas een fles
Surinaamse rum. Ik heb twee Djogos (grote fles Parbo bier) mee. Samen gaan we
op zoek naar de kapitein, het dorpshoofd. Die noemt men hier kapitein. Want het
is weliswaar een leuke attractie, drie ruimteschepen van een andere planeet,
maar het zou wel erg onfatsoenlijk zijn als die zomaar plompverloren het anker
droppen en een biertje opentrekken… Nee, eerst moet er toestemming komen. De
traditie en het theater in een Marrondorp vereist nou eenmaal,
dat je als vreemdeling aan de kapitein toestemming vraagt om bij het
dorp te ankeren en om het dorp te bezoeken.
En
dus melden wij ons even later bij de beste man. Die ons prompt vertelt dat ze
hier vijf
kapiteins hebben. Ingewikkeld, ingewikkeld. Na ernstige blikken, uitgebreide discussie in lokaal dialect met veel handgebaren, went een van de kapiteins zich tot ons. Natuuuurlijk zijn we welkom! Het is een eer dat wij hun Wanhatti bezoeken. Wanhatti betekent één hart. Ben je geboren in dit dorp, dan blijft het altijd in je hart zitten en kom je er altijd weer terug. Dat geldt vast ook voor zeilers die een keer dit dorp bezoeken, zegt de beste man. Wij zullen hier vast ook terugkomen.
kapiteins hebben. Ingewikkeld, ingewikkeld. Na ernstige blikken, uitgebreide discussie in lokaal dialect met veel handgebaren, went een van de kapiteins zich tot ons. Natuuuurlijk zijn we welkom! Het is een eer dat wij hun Wanhatti bezoeken. Wanhatti betekent één hart. Ben je geboren in dit dorp, dan blijft het altijd in je hart zitten en kom je er altijd weer terug. Dat geldt vast ook voor zeilers die een keer dit dorp bezoeken, zegt de beste man. Wij zullen hier vast ook terugkomen.
FEESTJE
de feesttent |
RONDLEIDING
Dat
verklaart waarom het zo ontzettend druk is in dit dorp. Van heinde en verre
zijn mensen naar Wanhatti gekomen die ergens in de familie banden hebben met
dit dorp. Het hele weekend is er feest.
Wij, de bemanning van de Madeleine, Verleiding en Antares, worden rondgeleid door een van de Kapiteins. De dames maken eten klaar en zingen oude liederen. De jongeren hangen rond aan het water of kaarten wat in afwachting van het feest dat vanavond weer start. We spreken met de dominee die ons uitnodigt voor de kerkdienst morgenochtend.
Wij, de bemanning van de Madeleine, Verleiding en Antares, worden rondgeleid door een van de Kapiteins. De dames maken eten klaar en zingen oude liederen. De jongeren hangen rond aan het water of kaarten wat in afwachting van het feest dat vanavond weer start. We spreken met de dominee die ons uitnodigt voor de kerkdienst morgenochtend.
bij een feest hoort Parbobier en dat vervoer je zo |
de Kapitein in zijn kapiteinskleding |
we bezoeken ook nog de oude kapitein in zijn huis |
de dames verzorgen het eten. Op verschillende plekken in het dorp wordt het door groepjes bereid. |
Om
22 uur start de traditionele muziek met traditionele dans. Het gaat de hele
nacht door, tot 10 uur in de ochtend. Het is prachtig, alhoewel ik (Walewijn)
het vooral van een afstand zie. Quirijn en ik gaan vroeg slapen dus slaan het
feestje even over. Vanaf de boot kunnen we het echter ook goed zien en horen... hier hebben we ook nog filmpjes van, maar ik ben al weer uren bezig met dit bericht, dus dat filmpje komt later wel een keer...
DE
HEER IS MIJN HERDER
De
volgende ochtend bezoeken we de kerkdienst. Uhm…? We zijn de enige bezoekers…
de dorpelingen slapen uit na een nachtje feest. We zingen uit een liedboek van
de Evangelische Broedergemeenschap in Sranantongo. Dat valt niet mee. De dienst
gaat vandaag over ‘de heer als herder van zijn schapen’. De dominee is haar
stem vrijwel kwijt en wij kennen de liedjes niet, dus het is een moeizaam
proces. Dan maar in het Nederlands, moet de dominee gedacht hebben en met een
‘dit liedje kennen jullie wel’ zet ze in. En ja, de melodieën komen bekend
voor, maar hoe was de tekst ook alweer?
Sinds mijn jeugd ver weggezakt. Zo ook bij de anderen. Steeds eenvoudigere
liedjes bedenkt de dominee, en zet steevast in met ‘deze kennen jullie zeker’, waarna wij neuriënd aan haar lippen proberen
de tekst te ontfutselen en mee te brabbelen.
‘Weten
jullie nog een liedje’, vraagt de sympathieke domineevrouw ten slotte met een
zucht waarna het angstvallig stil blijft. Hoe ik ook probeer, de liederen van
weleer krijg ik niet voor mijn geest. Bizar hoe alles wegzakt (sorry mama, maar
let op, zo meteen wordt het anders…). We redden de situatie ter nauwer nood met
een liedje dat wij altijd zongen toen Quirijn nog een babytje was en we in
slapeloze nachten met hem door de huiskamer schuifelden… ‘Jezus zegt dat hij
hier van ons verwacht… dat wij zijn als lichtjes branden in de nacht…’ Opgelucht
zingen we allemaal uit volle borst.
Als
we een uurtje later weer door het dorp wandelen, komen de liederen uit het
Psalmen en gezangenboek spontaan terug (zie je wel, mam)… Nadat ik het ene na
het andere lied de revue laat passeren bedenk ik dat ik zelfs helemaal de blits
had kunnen maken bij dominee, als ik, volledig
in lijn met het onderwerp van de dienst, had ingezet met ‘de heer is mijn
herder, hij … <uhm… ff neurien en dan>, hij zal mij geleiden langs grazige
weiden…’.
PIKIN
SANTI
Na
de dienst varen we, uitgezwaaid door de dorpelingen, een uurtje door naar Pikin
Santi. Ook een traditioneel dorp, met een kleine honderd inwoners. Er komt
direct een korjaal naar De Verleiding toe gepeddeld en na overleg zijn we
welkom in het dorp. De kapitein is in Paramaribo, maar Jurgen wil ons wel
rondleiden en zal ’s avonds een kampvuur voor ons maken aan de waterkant.
We
nemen cadeautjes mee voor de kinderen in het dorp, die allemaal worden
opgetrommeld en naar de waterkant komen. Daar verdeelt Jurgen de potloden,
pennen, stickerboekjes en bellenblaas.
’s
Avonds bij het kampvuur vraagt onze tijdelijke gids of hij niet met ons mee mag
varen naar Nederland en hij vraagt of Hedda niet een zus of nicht heeft waarmee
hij zou kunnen trouwen. Het verlangen om weg te komen uit het dorp is kennelijk
vrij groot.
De
volgende ochtend komt Jurgen nog even bij ons aan boord kijken. Hij kijkt zijn
ogen uit en vraagt of wij een foto van hem willen maken aan boord en achter het
roer. Die moeten we dan met hem delen via facebook zodat hij de blits kan maken
bij zijn vrienden. Vrijwel iedereen in deze gebieden heeft een smartphone.
MOENGO
De
volgende dag varen we door naar Moengo, Het is een dorp dat groot werd door de
bauxietwinning. De bauxuet werd gewonnen door een Amerikaans bedrijf en er is daarom
een compound in typisch Amerikaanse stijl, met woningen in een gazonlandschap en
een zwembad, tennisbanen, scholen en andere voorzieningen. Dat zou ik graag
zien, maar we vinden geen goede ankerplek waar we de boten durven achterlaten.
Bij Moengo is een brug waardoor we niet verder kunnen varen. We varen terug en
ankeren eind van de dag weer in de Koopmankreek, waar we borrelen aan boord van
de Madeleine.
BAKKI
De volgende dag
varen we terug naar Alliance waar we voor anker gaan. De Madeleine vaart vanwege verplichtingen de
volgende dag door naar Domburg, maar wij blijven samen met de Verleiding drie
nachten ankeren. Bij Alliance steken
elektriciteitskabels over de kreek, waardoor we niet met onze zeilboot door
kunnen varen naar Bakki. Per dinghy varen we naar Bakki, ongeveer een kwartier
de kreek in. Daar bezoeken we het dorp en plantage Bakki, waar een klein museum
is over de plantages en slavernij. Er is echter niemand op de plantage aanwezig
omdat er vandaag geen toeristen komen.
Als we navraag doen in het enige winkeltje in Bakki,
telefoneert de winkelmevrouw en even later verschijnt een mevrouw die ons
toegang verschaft tot de plantage. De volgende dag komt er een groep toeristen
die met een korjaal de Warappakreek ingaan en daar sluiten wij bij aan.
Quirin bij Ron en Joce in de dinghy |
Het regent... het regent twee dagen lang. Hard. Daarom dragen wij ons tropenregenpak.... ik zou het goed doen bij de Obelix Look-a-like verkiezing. |
Langs en in de Warappakreek zijn de laatste jaren veel oude Plantagematerialen gevonden. Hier een suikerrietpers. |
eerste druk van het boek van John Gabriel Stedman! |
Antares en De Verleiding samen voor anker. Ivm de harde stroom, allebei op vooranker en twee lijnen tussen de spiegels. |
De tocht met de korjaal is interessant. Door een
smalle kreek varen we door een tunnel van groen. De korjaal stopt en we maken
een korte wandeling naar overblijfselen van een suikerrietpers. Na een lunch op
Bakki varen we terug naar Alliance waar we door het dorp wandelen. De volgende
dag varen we terug naar Domburg.
AFRONDEND
Deze acht dagen Commewijne/Cotticarivier waren erg indrukwekkend.
Een geweldige belevenis. Een tocht die niet veel zeilers maken, gegeven ook het
enthousiasme waarmee we vanuit de dorpen langs de rivier werden benaderd. Ieder
dorp waar we langs voeren, liep uit om ons te zien passeren en om te zwaaien.
We raden zeilers die Suriname bezoeken zeker aan om deze rivier te
bevaren. In het tabbad ‘info voor vertrekkers’ plaats ik daarom een document
met informatie over de Commewijne- en Cotticarivier.
Regenpak voor de tropen? Maar net als met de Schotse kilt...........(??????)
BeantwoordenVerwijderenHey jongelui. Na lange tijd weer even gelezen. Ziet er knap uit. Hoelang MOETEN jullie nog ??? :)
BeantwoordenVerwijderenWeer onderweg! Goede vaart.
BeantwoordenVerwijderenWedermaal vertrokken? Naar . . . ? Hand in hand met de Verleiding?
BeantwoordenVerwijderenWat zijn jullie plannen? Wij zijn razend benieuwd, jullie lijken zo geheimzinnig te doen over verder gedacht reisverloop ;-) ? (om piraten af te schudden?)
Groet uit, voor ons te winderig, Hundested, Denemarken
SY Halcyon
T og G