Golf van Biskaje

In het kort... Ik zal gelijk maar met de deur in huis vallen: het is mij weer niet gelukt een kort bericht te schrijven... Maar het onderwerp van deze keer leent zich daar dan ook niet voor. We hebben namelijk een eerste mijlpaal in onze reis achter de rug. De oversteek van de Golf van Biskaje. Dinsdag 29 juli zijn we om 8 uur vertrokken uit Camaret sur Mer, dichtbij Brest, kwamen we donderdagavond 23 uur aan in A Coruna, in het noordwesten van Spanje. Ongeveer 400 mijl. 

Dat betekent... na het accent op Quirijn in ons vorige weblog bericht, nu het accent op zeilen.

De lange versie... In Camaret hebben we een aantal dagen gewacht op goed weer voor de oversteek van circa drie dagen. De Golf van Biskaje kan verraderlijk zijn. Als de wind naar het zuidwesten draait dan gaat het vaak erg hard waaien en ontstaat een zeer verraderlijke en gevaarlijke situatie. Reden waarom de Golf van Biskaje berucht is. Je wacht dan ook op een weather window, dat is een periode waarin de weervoorspelling goed is en bovendien stabiel, in de zin dat al dagenlang hetzelfde weer voor een bepaalde periode wordt voorspelt en dat de verschillende (Franse, Engelse, Spaans) meteorologen het ook redelijk met elkaar eens zijn over de verwachting. Zo hebben wij ons in Camaret en ook al de dagen ervoor toen we nog in Treguier en L´Aber Wrach lagen intensief beziggehouden met de weersverwachtingen. 

Analyse

De voorspelling was zodanig dat zich deze week naar verwachting een stabiel hoge drukgebied rond de Azoren ophield dat behoorlijk stabiel bleef, een rustig lage drukgebied boven het Spaanse vaste land en een redelijk actief lage drukgebied op voldoende grote afstand, ten noorden van Ierland. Goed op afstand gehouden door het Azoren hoog. Op de Golf van Biskaje noordelijke winden, precies wat wij nodig hebben. Maandag nog forse wind, ter hoogte van Brest 5 a 6 Bf. Dat was ons te veel van het goede. Er staan dan flinke golven die nog eens extra rommelig worden door de forse deining die uit een andere richting kan komen en door flinke stroming rond de westpunt van Noord Bretagne. (deining is een soort lange wat tragere golfslag, veroorzaakt door weersomstandigheden langer geleden en/of duizenden kilometers verder op de oceaan). Verder was de verwachting dat vanaf vrijdagmiddag, later bijgesteld naar zaterdagochtend, de wind naar het zuidwesten zou draaien. In het begin nog niet zo hard, maar later naar 6 Bf en misschien wel meer. Tot slot was er flinke wind ten zuidwesten van Kaap Finisterre tot en met woensdag, met zelfs NO 8 Bf. A Coruna ligt daar niet zo heel ver vandaan waardoor we niet te vroeg bij A Coruna wilden zijn. 

Onze ervaring leert dat de verwachtingen niet te nauw geïnterpreteerd kunnen worden, je moet altijd een zekere marge nemen. Wind kan toch harder waaien dan voorspelt, omstandigheden kunnen eerder omslaan dan wat verwacht werd. Dat soort dingen. 

Dus...

... leek ons een vertrek dinsdagochtend mooi, met een verwachtte aankomst in de nacht van donderdag op vrijdag. Ruim na de te forse wind bij Finisterre en met een marge om de de zuidwestenwind vanaf zaterdag niet te krijgen. 

Spanning

Toch is zo´n oversteek van drie dagen en twee a drie nachten spannend. Tijdens alle voorbereidingen voor onze zeilreis richt je vooral je aandacht op alles wat er mis kan gaan, om vervolgens maatregelen te bedenken en voor te bereiden die je kunt nemen om te voorkomen dat er zaken misgaan en, mocht het toch gebeuren, de gevolgen van een incident zo klein mogelijk te houden. Zo´n focus is belangrijk en hoort bij een goede reisvoorbereiding, maar ik kan je zeggen, alles wat er ook maar mis kan gaan zit dan wel behoorlijk in je mentale systeem. En dus voelt het – althans bij ons – niet helemaal lekker als je dan in de dagen voorafgaand aan deze driedaagse tocht in Camaret ligt. Dan vinden we het best spannend.

Ik vraag mij dan altijd af waar we aan begonnen zijn. Waarom toch zo’n reis? Waarom met een boot en niet met een camper? Dan heb je geen last van al die ingewikkelde zee- en weersomstandigheden. Zo loop ik piekerend door Camaret. Ik zie auto’s met Engelse kentekens, Duits, Nederlands. Allemaal lekker op vakantie in deze regio. Waarom doen wij dat niet gewoon? Lekker onbezorgd met een tent achter in de auto naar Frankrijk? O, was ik maar gewoon met een tentje aan het rondtoeren hier door de regio! Gaat de auto kapot, dan stop je gewoon naast de weg. Word je weggesleept naar een garage, je auto gerepareerd en dan rijd je weer door. Of je krijgt een vervangende auto. Maar wij… als er bij ons iets mis gaat dan moeten we onszelf zien te redden met de middelen die we voorhanden hebben. En er kan zo veel fout gaan, en … Nou ja, zo sjok ik dan al mijmerend door Camaret. 

We bezoeken in Camaret nog een Moules & Frites avond, georganiseerd door de lokale voetbalvereniging en vergezeld van een Bretons Shanty koor (ja, ik sta echt verschrikkelijk op die foto, maar ja, het is de enige foto die de sfeer van mosselen, frites, lange tafels en muziektent mooi weergeeft en dan moet je als samensteller van dit blogbericht je eigenwaarde maar even opzij zetten ten gunste van het totaalplaatje dat aangereikt moet worden aan jullie lezers, nietwaar?). Quirijn smult wederom van de mosselen. Papa, ga jij zo nog weer nieuwe mosselen halen?   

Maandag maken we een lange wandeling over de kliffen rond Camaret. Het ruige wandelpad voert langs prachtige uitzichten over de zee, de baai en het landschap. We komen op de smalle rotsige paadjes wandelaars tegen uitgerust met bergschoenen, trekkingstassen en profi wandelstokken. En wij wandelen daar tussen in onze gewone dagelijkse outfit en sleuren nota bene een buggy met slapend kind achter ons aan. Het is een grappig contrast met de echte wandelaars.

Maar de spanning blijft. Wat niet helpt tegen de onrust, is dat het maandag zo hard waait in de haven. Echt, de boten schommelen en rukken aan de landvasten, de wind giert door de verstaging van alle boten, vallen klapperen tegen masten. Dat soort omstandigheden maken ons altijd extra onrustig in de wetenschap dat wij de volgende dag aan een lastige of lange tocht gaan beginnen. We slapen die nacht dan ook niet zo goed.

Onderweg 

Dinsdagochtend vertrekken we om 8 uur uit Camaret. De zon schijnt, de wind is afgenomen. Dat helpt. Het helpt ook altijd om maar onderweg te zijn, dan zit je in de situatie en word je langzaamaan senang met je omgeving. Er staan flinke golven en deining en de boot wiebelt alle kanten op. Quirijn wordt stiller en stiller, hangerig en slaperig. De tekenen van… We zijn twee uur onderweg als we gezelschap krijgen van dolfijnen. Ze spelen rond de boot, surfen mee op golfen

en duiken voor de boeg van Antares langs. Een geweldig gezicht. Quirijn is ook weer enthousiast en vindt het prachtig. Zodra ze weg zijn overvalt hem weer de misselijkheid en even later moet hij spugen. Gelukkig kunnen we niet veel later wat ruimer (is, meer van de wind af) gaan varen, waardoor het stuiteren overgaat in schommelen. Quirijn knapt gelukkig snel op. We varen halve wind, windkracht vier en de windvaanstuurinrichting doet het stuurwerk. De zon schijnt vrolijk, de zee is blauw. Nog 360 mijl te gaan tot A Coruna. Ideale zeilomstandigheden en we genieten volop. Als het zo toch eens… De wind neemt verder toe en we leggen een rif in het grootzeil. Varen nog steeds ruim 7 knopen.  Zo varen we de hele dag door en de nacht in. Ik slaap van 21.00 tot 01.00 uur, althans dat probeer ik maar ik ben nog te onrustig en luister naar alle geluiden van de boot. Slapen lukt nog niet zo. Hedda krijgt weer bezoek van dolfijnen die haar een tijdje vergezellen. Ze piepen er op los als ze boven water komen naast de boot, het hoge gepiep hoor ik zelfs vanuit de kooi. Dat is zo gaaf.

Om 01.00 uur neem ik de wacht over van Hedda. Helaas is het erg bewolkt en zien we nauwelijks sterren. Het is een donkere nacht. De wind neemt af en om 3 uur moet de motor aan. Onze electrische stuurautomaat doet het niet, die heeft het trouwens nog nooit gedaan zo lang we de boot hebben, dus ik moet zelf sturen. Dat is erg vermoeiend in een bewolkte nacht, omdat je dan geen enkel referentiepunt hebt waar je op kunt sturen. Je moet continu bijsturen en tuurt uren lang alleen maar op de kleine cijfertjes van de gps die je vertellen dat je tien graden te veel naar bakboord vaart en dus moet tegensturen en het volgende moment dat je weer 20 graden naar stuurboord moet. Door vermoeidheid en door het turen kun je na verloop van tijd de cijfers niet meer goed lezen en dus slingeren we door de nacht… Voor onze reis hebben we onze stuurautomaat nog voor reparatie weggebracht en dat leek in eerste instantie een oplossing te hebben gebracht, maar ik probeer de automaat een aantal keren maar dan vaart de boot steevast een andere kant op of gaat rondjes draaien.

Woensdag

Na een lange nacht neemt Hedda het stuur weer van mij over en slaap ik nog een paar uur op de kajuitbank. Het is woensdag en dat zou volgens de voorspelling een grijze en natte dag worden. Na een korte bui in de vroege ochtend klaart het enorm op en varen we de hele dag, weliswaar op de motor en met de hand, onder een blauwe lucht en in azuurblauw water. Heerlijk. De zon schijnt volop, het ziet er geweldig uit. De deining en oude golven zorgen nog wel voor veel gewiebel, waardoor lang binnenblijven niet zo goed is voor onze maag. Toch lukt het Hedda om einde van de dag een mooie maaltijd inclusief voorgerecht te bereiden en kan ik alle vaat van dinsdag en woensdag weer wegwerken, waarbij er door het geschommel regelmatig wat vaatwerk door de kajuit vliegt.

Stuurautomaat

Er is nog steeds te weinig wind om te zeilen en ik zie erg op tegen weer een nacht, en daarna misschien ook donderdag en de nacht naar vrijdag handmatig sturen in het donker. Hoe houden we dat vol? We doen nog een ultieme poging met onze nare oude rot Neco, de elektrische stuurautomaat. Na een aantal standen waarbij hij over de zee zwalkt of juist alleen maar rondjes blijft cirkelen, krijgen we hem op een koers die hij vast blijft houden. Mooi, mooi, mooi! Alleen jammer dat die koers 130 graden afwijkt van de koers die wij moeten varen. We zijn nu met 5 knopen per uur onderweg naar... New York. ETA (Estimated Time of Arrival) ... drie maanden. 
Zo stoeien we een half uur door waarbij we rondjes cirkelen op de Golf van Biskaje en alle richtingen opvaren behalve de goede. Het is maar goed dat er hier zo ver van land geen bereik is voor de walstations van de AIS, zodat het thuisfront onze rare bewegingen niet kan volgen via Marine Traffic en andere Apps… anders zou er donderdag zeker uitgebreid over onze belachelijke manoeuvres gesproken zijn aan de koffietafel van onze thuishaven de Bruynzeelhaven in Zaandam…  

Totdat… mirakel! Onze lieve, ouwe trouwe, onvolprezen, geweldige, fantastische rots in de branding van een stuurautomaat… stuurt naar Coruna. Nu ja, min of meer. Maar ons goed genoeg! Nergens meer aankomen nu, heel stil blijven zitten, heel veel lieve woordjes spreken tegen onze lieve, lieve Neco en hard duimen. Een minuut later... vriendje Neco stuurt nog steeds richting onze bestemming. Een kwartier later … een half uur later… nog! Wowhhhhhh! Hedda gaat een uurtje slapen en neemt dan de wacht van mij over. Onze vriend stuurt nog steeds. Na vier uur neem ik de wacht weer over. Onze grootste trots aan boord, Misterrrrr Ultimate King Master President Neco… stuurt nog steeds!!!! Het enige dat ik hoef te doen, is uitkijk houden naar andere schepen en genieten van de 1 miljoen sterren boven mijn hoofd. Ik geniet van een prachtige nacht met op mijn Ipod – met dank aan Roeland - van 160GB muziek en luister de hele dubbel cd van Frank Boeijen af. Is het jullie ooit opgevallen in hoeveel liedjes van Frank Boeijen ´sterren´ voorkomen? Het was mij nooit zo opgevallen, maar nu, onder deze prachtige sterrenhemel lijkt het wel of al zijn liedjes over sterren gaan. Anyway, zo is het lekker varen en ik vind het gewoon jammer als mijn wacht er op zit. In vijf uur tijd heb ik 1 vissersboot en 1 tanker gezien, beide op ruime afstand. Wat een verschil met onze Noordzee, waar het ´s nacht krioelt van de scheepvaart en je continu moet peilen of schepen wel voor of achter je langs gaan.

We zeilen weer

Donderdagochtend kan er weer gezeild worden, eerst matig met en N-NO 2 Bf waardoor de zeilen enorm klappen als gevolg van de forse deining in combinatie met net iets te weinig winddruk in de zeilen, maar later neemt de wind toe naar 4 Bf en ´s avonds voor de Spaanse kust naar een kleine 5 Bf. We varen iets te ruim om het voorzeil goed met wind te vullen (het grootzeil zit dan het voorzeil in de weg) en varen alleen op grootzeil verder. Dat gaat prima, we behouden nog een mooie vaarsnelheid. Onze mechanische windaanstuurinrichting (niet te verwarren met de held van dit verhaal, onze Neco elektrische stuurautomaat) verzorgt weer het stuurwerk. By the way, had ik jullie al verteld dat Quirijn het onderdeel van onze boot met de langste naam kan zeggen? Plotseling, uit zichzelf, kwam hij op de proppen met ´wi, windbaanin, windwaanuurinring, ... windvaanstuurinrichting´. Toch een niet al te kort en makkelijk woord, dat hij ons kennelijk vaak heeft horen zeggen. Hij wil nu ´later als ik groot ben, ook zo´n kleine boot (een Optimist, Red.) met een windvaanstuurinrichting´.

Zestig mijl voor onze bestemming A Coruna, zien we in de verte al land opdoemen. Het is een ruim 600 meter hoge rots aan de noordkust van Spanje. We volgen gedurende de rest van de dag de kustlijn van Noord Spanje, naar A Coruna. Het geeft ons een enorme kick om het Spaanse vaste land te zien en ons te beseffen dat we de golf hebben overgestoken. Maar ho, pas op, hebben overgestoken? Het is nog altijd ruim 60 mijl varen naar A Coruna en we zijn dus nog uren en uren onderweg. We zijn er nog lang niet, maar omdat je land ziet heb je het gevoel dat je er al bijna bent. Eerst aankomen, pas dan mogen we blij zijn en ontspannen. De golven bouwen zich wat meer op als we dertig mijl voor onze bestemming het continentaal plat opvaren, waar de diepte over korte afstand terugloopt van kilometers diep naar een paar honderd meter diepte.  Het wordt weer behoorlijk hobbelig het laatste stuk en de snelheid loopt flink terug. Als we nog vijftien mijl moeten varen zetten we de motor weer aan om de snelheid op te voeren. We willen er zijn, we willen er zijn!!!

Quirijn languit op de zeekaart van de Golf van Biskaje; zo groot is die Golf dus.

De zon zakt tussen alle wolken prachtig mooi in zee en dan wordt het donker. Dat maakt de aanloop lastig, tegen de achtergrond van een stad zie je altijd erg moeilijk de verlichting van alle betonning die juist zo cruciaal is voor je oriëntatie. Ook zijn er veel vissersboten rond ons heen en er hijgt een zeeschip in onze nek, die ook bestemming A Coruna heeft.  Met wat puzzelen vinden we de haven en leggen om 23.00 uur aan. Yes, yes, yes, we made it! De Golf Van Biskaje!!! Even later staat de bemanning van mede-vertekkersboot Volonte naast ons op de steiger en verwelkomen zij ons in A Coruna. Dat is zo leuk aankomen! We drinken met hen een borrel in de kuip en gaan om 02.00 uur doodop naar bed.

Campingevoel

Het is heel cool hier, echt een haven waar veel lange afstandszeilers liggen. Veel Scandinaviërs, wat Engelsen, Fransen en een aantal medevertrekkers uit Nederland. Naast de Volonte ook de Windover (een Beneteau First 30, hetzelfde type boot als onze vorige zeilboot), de Ojala en sinds vanmiddag ook de White Witch in Blue (zij lagen dit voorjaar ook twee maanden in onze thuishaven in Zaandam). Morgen gaan we de stad bekijken, daarna hebben we een borrel bij een van de boten en misschien wordt er nog wel geBBQd, net een camping hier. Kortom, het is hier gezellig. In A Coruna blijven we ongeveer een week. Komende maandag komen Hedda´s ouders hierheen om ons te ontmoeten… uhm… om hun kleinzoon te zien natuurlijk :-). Daarna daghoppend volgen hopelijk de Spaanse Ria´s (Ria is in dit geval een rivier of diepe inham in zee) waar we erg naar uitkijken. Ook hopen we daar ergens de Puff en haar bemanning te ontmoeten (www.puffopreis.blogspot.nl), tijdens de voorbereiding voor onze zeilreis de afgelopen jaren hebben we veel contact met hen gehad. Leon en Frieda, we komen er aan! Wel op ons gemakkie, dat wel.

Voor nu, zijn we erg tevreden met onze oversteek van de Golf van Biskaje en gaan we morgen maar eens tapas eten. Whoehoe!